Samvel Karapetyanı Serj Sarkisyanla nə birləşdirir? - ŞƏRH

Bir müddətdir Ermənistanda həbsdə olan Samvel Karapetyan və ailəsi ilə bağlı qalmaqal səngimək bilmir. Ermənistan hökumətinə qarşı fikirləri ilə həbsə atılan Karapetyanın sahibi olduğu “Ermənistan Elektrik Şəbəkəsi” şirkətini də milliləşdirmək üçün hakim partiya hərəkətə keçib. Uzun illər Rusiyanın İrəvan hökumətinə təzyiq rıçaqı sayılan bu şirkətin milliləşdirilməsi Baş nazirin əsas hədəflərindən biridir. Şirkət Kiprdə qeydiyyatdan keçsə də, onun Kremlin nəzarəti altında olduğu sirr deyil. Ermənistanda böyük təzyiq rıçaqlarına sahib olan Moskva zaman-zaman bu şirkətdən də istifadə edərək erməni hökumətinə “qulaqburması” verir. Məsələn, 2015-ci ildə enerji tariflərində cüzi artım İrəvanda böyük etirazlara səbəb olmuşdu. Komanda Rusiyadan gəlsə də, hər kəs hakimiyyəti günahlandırırdı.

Hazırda həbsdə olan Karapetyana da nədənsə ən çox dəstəyi erməni müxalifəti göstərir. Bəs müxalifətlə, xüsusən də Serj Sarkisyanla Samveli birləşdirən nədir? Məlum olur ki, “Ermənistan Elektrik Şəbəkəsi” məhz Serjin hakimiyyəti dövründə Karapetyanın əlinə keçib. O dövrdə prezident postunu tutan Sarkisyanla birləşən iş adamı Kremldəki sahiblərinin əmrlərini yerinə yetirmək üçün bu addımı atıb. Söhbət 2014-cü il hadisələrindən gedir. Hökumət açıqlama verərək bildirib ki, təbii qaza görə Rusiya qarşısında 250 milyon dollarlıq borc yaranıb. Bu borcu bağlamaq üçün isə Serj Sarkisyan “ArmRosqazprom” şirkətinin sonuncu 20 faizlik səhmini də Rusiyaya bağışlayır. Bununla da Rusiya şirkət səhmlərinin 100 faizinə sahib olur. Bənzər sxem “Ermənistan Elektrik Şəbəkəsi” ilə də baş tutub.

2015-ci ilin iyun ayında Ermənistanın Dövlət Xidmətlərini Tənzimləmə Komissiyası o dövrdə Rusiyanın “İnter RAO” şirkətinə məxsus “Ermənistan Elektrik Şəbəkəsi”nin enerji daşıyıcıları qiymətini 16,7 faiz artırmaq sorğusunu təsdiqləyir. 1 avqust tarixindən Ermənistanda enerji daşıyıcılarının qiyməti artmalı idi. Onlar tarif artımını şirkətin artan xərcləri və itkiləri ilə əsaslandırırdılar. İyunun 19-da Ermənistanda “Elektrik İrəvan” adlandırılan etiraz aksiyaları keçirilir. Etiraz edən gənclər tarif artımının ləğv edilməsini və şirkətdə yoxlama aparılmasını tələb ediblər. Rusiya mediası Ermənistanda davam edən etirazları “anti-Rusiya” adlandırıb. Serj etirazçıların üzərinə Aşotyanı göndərib. Nəticədə, iyunun sonunda hakimiyyət audit başa çatana qədər tarif artımının büdcədən kompensasiya ediləcəyinə söz verib və Serj Sarkisyan Kremllə mülkiyyətçinin dəyişməsi ilə razılaşıb. Kadr dəyişikliyinin mahiyyəti ondan ibarət idi ki, etirazçılar şirkətin indi guya Ermənistana məxsus olacağına və Ermənistan xalqına qarşı düşmənçilik hərəkətlərinə son qoyulacağına əmin oldular, Kreml isə şirkətin faktiki olaraq Rusiya mülkiyyətində qalmasından razı idi. Eyni ilin payız aylarında məlum oldu ki, Samvel Karapetyan 253 milyon dollara “Ermənistan Elektrik Şəbəkəsi”ni alıb. Bu alqı-satqı ofşor şirkət vasitəsilə reallaşıb. Alqı-satqıdan sonra məlum olur ki, şirkətin 220 milyon dollar borcu var. Əslində belə bir borc yox idi, bu, alqı-satqının ucuz başa gəlməsi üçün qurulan sxem idi. Nəticədə Karapetyan əslində qeyd olunan məbləğin 20 faizini, yəni 50 milyon dollar ödəyərək şirkəti alır. Qalan pul isə guya borcu bağlamağa xərclənir. Fırıldağın bütün mahiyyəti isə Samvel Karapetyanın bu psevdo borcu öz cibindən ödəməməsi idi. Əvvəla, guya onlar Ermənistan hökuməti ilə razılaşıblar ki, əhali üçün tarifi artırmamaq məqsədilə verilən elektrik enerjisini birgə subsidiya edəcəklər və Karapetyanın dotasiya etdiyi hissə borcdan çıxacaq. Borc silindi və 2016-cı ildən tariflər artmağa başladı. Bu da bir daha sübut edir ki, Karapetyanla Sarkisyanın uzun illərə dayanan əlaqələri var və bu əlaqələrin kökü Kremldə atılıb. Bu səbəbdən də hazırda Samvel Karapetyanın müxalifət, xüsusən də Serj cəbhəsi tərəfindən dəstəklənməsi başadüşüləndir. Qeyd etmək yerinə düşər ki, Kremlə bağlı olan Robert Köçəryan da bütün gücü və qüvvəsi ilə Samveli müdafiə edir, dəstəkləyir.

Görünən odur ki, bu hadisələr Kremldən idarə edilir və məqsəd Paşinyan hakimiyyətini devirərək, Moskvaya bağlı bir şəxsi Ermənistanda hakimiyyətə gətirməkdir.

Hikmət Həsənov